مراد از وحدت حوزه و دانشگاه، حوزوی شدن دانشگاه نیست + فیلم

در دنیای امروز، که تحولات علمی و فناوری با سرعت بی سابقه ای در حال پیشرفت است، ضرورت هم افزایی و تعامل میان دو نهاد مهم آموزشی کشور، یعنی حوزه های علمیه و دانشگاه ها، بیش از هر زمان دیگری احساس می شود.

حوزه های علمیه که به تربیت علما و متخصصان دینی پرداخته و در مباحث دینی و اخلاقی عمق تخصص دارند، می توانند با دانشگاه ها که متمرکز بر علوم نوین و فناوری های روز دنیا هستند، تعامل داشته باشند تا پاسخگوی چالش های نوظهور و مسائل نوپدید جامعه، مانند هوش مصنوعی و دیگر فناوری های پیشرفته باشند.

حجت الاسلام والمسلمین محمدهادی مفتح، استاد حوزه و دانشگاه در گفت وگو با خبرنگار ایکنا از قم که در دو بخش تقدیم مخاطبان گرامی خواهد شد، به بررسی ابعاد مختلف وحدت حوزه و دانشگاه از ضرورت تحقق این امر در سه بعد دانشگاه، حوزه و جامعه و موانع تحقق آن تا راهکارهای رفع موانع و ارزیابی وضعیت کنونی این دو نهاد در روزگار ما پرداخته است که در ادامه مشروح بخش اول گفت وگو را می بینیم و می خوانیم:

ایکنا - ضرورت وحدت حوزه و دانشگاهیان در روزگار ما برای نقش آفرینی و مواجهه با پیشرفت تکنولوژی و فناوری های نوینی همچون هوش مصنوعی چیست؟

ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه دارای سه بعد نیاز جامعه، نیاز حوزویان و نیاز دانشگاهیان است. آینده سازان جامعه، متفکرانی هستند که در علوم دینی و علوم به روز و کارآمد تحقیق و تفحص می کنند و نظریات جدید و کارآمد و متناسب با نیاز روز جامعه ارائه می دهند زیرا برای نسل جامعه امروز نمی توان صرفاً به استندات عالمان و متفکران دهه های پیشین اکتفا کرد و مواجهه با پدیده های نوظهور و نوپدید همچون هوش مصنوعی نیازمند مطالعات و پژوهش های به روز است.

var player = videojs('player_334403_3701646',{ techOrder: [ "html5" , "flash"],poster:'/files/fa/news/1403/10/1/3703840_290.jpg',width:400,height:300}); videojs.addLanguage('en', {"No compatible source was found for this media.": "مشاهده ی ویدیو نیاز به پشتیبانی مرورگر از codec h264 یا نصب فلش پلیر دارد."}); player.one('play', (function(){ $.post('/fa/ajax/news/video/3701646',{},function (data) {}); })); کد ویدیو دانلود فیلم اصلی

همان گونه که جامعه دینی و متخصصان علوم دینی باید پاسخگوی نیازهای دینی جامعه باشند و دانشمندان و اندیشمندان نیز باید پاسخگوی نیارهای سبک زندگی جامعه در عصر پیشرفت و تکنولوژی باشند، بنابراین جامعه بهره خود را از وحدت حوزه و دانشگاه خواهد برد.

قشر حوزویان با توجه به رسالت دین دار کردن مردم جامعه در روزگار ما و پاسخگویی به شبهات و پرسش های دینی و معارفی آنان نیازمند شناخت مشکلات و چالش های به روز جامعه است، همچنین متخصصان دین برای اینکه بتواند رسالت خویش در قبال جامعه انجام بدهد باید شرایط جامعه خود را بشناسد و آینده آن را پیش بینی کند که بدون تخصص و فراگیری علم و تکنولوژی های به روز جامعه محقق نخواهد شد.

امروزه حوزویان بدون آگاهی و کسب اطلاعات در زمینه هوش مصنوعی و دستاوردهای نوین جامعه نمی توانند نیاز جامعه را شناخته و پاسخگوی آنان باشند و این آگاهی در سایه تعامل و همکاری با دانشمندان و محققان رقم خواهد خورد.

شناخت زبان حوزویان و دریافت پاسخ های کارآمد از آنان از جمله نیازهای دانشگاهیان برای تحقق وحدت حوزه و دانشگاه به شمار می رود.

در تاریخ صدساله کشورمان آمده دانشگاهیان در دهه 20 و 30 که به تازگی برای حضور در جامعه تربیت می شدند، دانشجویان مسلمان با حوزویان ارتباطی نداشتند و زبان آنان را درک نمی کردند، در چنین شرایطی دانشجوی دین دار بر سر دو راهی علم و دین مستأصل می ماند که یا دین اسلام را رها کند چون با دین شناس ارتباط نمی گیرد و یا دین را از دین شناس نشناسد.

مرحوم دکتر شریعتی درباره شرایط آن زمان دانشجویان بر این باور بود که دانشجویان با روحانیت مشکل دارند، اما با دین که مشکلی ندارند پس آن را بگیرند و دیگری را رها کنند. به همین منظور دانشجو باید یا دین را رها می کرد یا براساس مبانی نادرست دینی، دین دار می شد، بنابراین انحرافات دینی و دین انحرافی از دهه های 40 و 50 و پیش از انقلاب آغاز شد. شهید مفتح پس از بروز و ظهور این انحرافات نظریه وحدت حوزه و دانشگاه را مطرح کردند.

ایکنا - آیا مراد از وحدت حوزه و دانشگاه، حوزوی شدن دانشگاه هاست؟

یاد گرفتن حوزه از دانشگاه یا دانشگاه از حوزه مراد و هدف وحدت حوزه و دانشگاه نیست. دانشگاهیان یا حوزویان باید همگی از نظام آموزشی جدید و دستاوردهای نوین بهره لازم را ببرند و تلاش کنند از مؤثرترین روش های آموزشی استفاده کنند، درواقع تبادل دستاوردهای آموزشی بین حوزه و دانشگاه لازم است، اما هدف غایی نیست که دانشگاه حوزوی شود.

var player = videojs('player_614027_3701647',{ techOrder: [ "html5" , "flash"],poster:'/files/fa/news/1403/10/1/3703839_513.jpg',width:400,height:300}); videojs.addLanguage('en', {"No compatible source was found for this media.": "مشاهده ی ویدیو نیاز به پشتیبانی مرورگر از codec h264 یا نصب فلش پلیر دارد."}); player.one('play', (function(){ $.post('/fa/ajax/news/video/3701647',{},function (data) {}); })); کد ویدیو دانلود فیلم اصلی

ایکنا - موانع تحقق وحدت حوزه و دانشگاه چیست؟

نگرش منفی بین این دو مرکز آموزشی که از گذشته بوده، از جدی ترین موانع تحقق حوزه و دانشگاه به شمار می رود؛ همزمان با فشاری که رضاخان به حوزه های علمیه وارد می کرد و محدودیت هایی که برای آنان برای ارتباط با مردم به وجود می آورد تا بتواند حوزه های علمیه را تعطیل کند، دانشگاه ها رونق پیدا کرد و رضاخان نقش ویژه ای در ارج نهادت به دانشگاهیان داشت.

از ابتدا تلاش برآن بود که دانشگاه را در مقابل حوزه علمیه قرار بدهند نه اینکه این دو مرکز دو بال پرواز جامعه باشند، بنابراین تلاش هایی از حکومت رضاخان برای مقابل هم قرار دادن این دو مرکز به وجود آمد و بدبینی بین این دو مرکز شکل گرفت.

پیش از انقلاب اسلامی، از یک طرف، دانشگاهیان، حوزویان را افرادی بی سواد که بهره ای از دین دانش ندارند، می دانستند و از طرفی دیگر، حوزویان، دانشگاهیان را افرادی بی دین می پنداشتند و باور نادرست «دانشگاه مهد علم است و حوزه مهد دین» از همان زمان شکل گرفت، متأسفانه در جامعه امروز هم در برخی محافل عمومی این تعبیر ناصحیح به کار می رود، اما واقعیت این است که مگر علم و دانش در حوزه های علمیه وجود ندارد؟ مگر دانشگاهیان دین ندارند؟

شهیدان مفتح، بهشتی و امام موسی صدر، رسالتی بر گردن خویش احساس می کردند که وارد فضای آکادمیک دانشگاهی شدند؛ مادرم نقل می کند، زمانی که پدرم وارد دانشگاه می شود تا بتواند دانشگاه را از نگاه یک دانشجو درک و لمس کند، بسیاری از دوستان حوزوی شهید مفتح از او فاصله گرفتند، گویی جرمی مرتکب شده است.

var player = videojs('player_187782_3701648',{ techOrder: [ "html5" , "flash"],poster:'/files/fa/news/1403/10/1/3703839_513.jpg',width:400,height:300}); videojs.addLanguage('en', {"No compatible source was found for this media.": "مشاهده ی ویدیو نیاز به پشتیبانی مرورگر از codec h264 یا نصب فلش پلیر دارد."}); player.one('play', (function(){ $.post('/fa/ajax/news/video/3701648',{},function (data) {}); })); کد ویدیو دانلود فیلم اصلی

پس از انقلاب اسلامی نگرش منفی و بدبینی حوزه و دانشگاه نسبت به یکدیگر بسیار کاهش پیدا کرده است، اگرچه در لایه هایی از دانشگاهیان و حوزویان این بدبینی وجود دارد و مانع تحقق وحدت حوزه و دانشگاه است.

علاوه بر این، برخی از افراد با ظاهر دلسوزانه، نظریات متعددی در رابطه با اینکه نظریه وحدت حوزه و دانشگاه امکان پذیر نیست، ارائه می دهند و در تلاش برای تئوریزه کردن عدم امکان تحقق وحدت حوزه و دانشگاه هستند، آنان یکی از دلایل عدم تحقق وحدت حوزه و دانشگاه را نبودن هیچ گونه محدودیت و خط قرمز در حوزه علمیه و رعایت خط قرمز ها در دانشگاه مطرح می کنند یعنی شیوه و سبک آموزشی حاکم در این دو نهاد فرسنگ ها باهم متفاوت است و می توان به علم و نظریات آن اشکال وارد کرد، اما به نظریات بزرگان و علما نمی توان اشکالی وارد کرد، در حالی که این باور نادرست است.

ادامه دارد...

گفت وگو از محدثه نعیمی فرد

فیلم از حانیه سادات حسینی کیا

انتهای پیام